Finans müdahale etti: Binlerce kişi risk analizine takıldı

AA

Oluşturulma tarihi: 12 Ekim 2025 12:50

Vergi Denetim Dairesi (VDK) tarafından sahte faturalarla mücadele amacıyla hayata geçirilen yapay zeka destekli KURGAN (Kuruluş Denetimli Analiz) sistemi ile risk analizinde iki yıl boyunca 17 bin 373 satıcı ve 77 bin 834 alıcının dahil olduğu yaklaşık 578 milyar lira değerindeki işlemler analiz edildi. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise, “Kayıt dışılıkla mücadele için geliştirdiğimiz sistemlerin amacı vergi mükelleflerini cezalandırmak değil, onları bilgilendirip gönüllü uyuma davet etmektir.” dedi.

Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan alınan bilgiye göre VDK, 1 Ekim’den itibaren sahte belgelerle mücadelede yeni tedbirleri hayata geçirdi. Bu tedbirler kapsamında KURGAN sistemi aktif olarak kullanılmaya başlandı.

Güncel verilerle çalışan ve işlemlerin riskini ölçen yapay zeka destekli KURGAN, ekonomideki tüm alım satım işlemlerini analiz ederek riskli olanları tespit ediyor. İşlemlerin gerçekliğini tespit etmeye çalışan sistem aynı zamanda sahte belgelerle ilgili riskleri de hızlı bir şekilde tespit ediyor.

SADECE RİSKLİ ALIM SATIM İŞLEMLERİ BELİRLENİR

Sistemin geçmiş verileri üzerinde yaptığı analizde, 2023 yılında 8 bin 753 satıcı ve 35 bin 901 alıcının dahil olduğu yaklaşık 190 milyar liralık işlemin riskli olduğu belirlendi. Sistemle, 2024 yılında 11 bin 530 satıcı ve 52 bin 557 alıcı arasında yaklaşık 389 milyar işlem riskli olarak değerlendirildi.

Tekrarlı işlem yapan satıcı ve alıcıların devre dışı bırakılmasıyla, iki yıl boyunca 17 bin 373 satıcı ve 77 bin 834 alıcının dahil olduğu risk analizinde yaklaşık 578 milyar liralık işlem yakalandı. Uygulama, alıcı ve satıcıların dahil olduğu tüm işlemler yerine yalnızca yüksek riskli görülen işlemleri tespit etti.

VERGİ MÜKELLEFLERİNE REHBERLİK DANIŞMANLARI BEKLENİYOR

Sistemin riskli gördüğü işlemlere ilişkin mükelleflerden yazı gönderilerek bilgi talep edilmeye başlandı. Bu kapsamda riskli işlem alıcılarına 70 binin üzerinde mektup gönderildi. Bu maddelerle mükelleflerin olası bir denetim öncesinde risk durumları hakkında bilgilendirilmesi amaçlandı.

İki yılda işlemlere taraf olan 17 bin 373 satıcının incelemesine başlandı. Bu kapsamda alıcıların vereceği yanıtlar, satıcıların yapacağı incelemelerde delil teşkil edecek. Alınan yanıtlara göre soruşturmalar da kapatılacak.

VDK ayrıca riskli işlemlere katılan satın alma vergisi mükellefleri ile mali müşavirlere yazılı bilgi vermektedir. Ancak bu bilgiler danışmanlara herhangi bir sorumluluk yüklemek amacıyla değil, yalnızca vergi mükelleflerine yol göstermek amacıyla verilmektedir.

BELGELERİ DÜZELTME FIRSATI

KURGAN sistemi ile yapılan tespitler sadece riskli işlemleri tespit ettiğinden, satıcı ve alıcıya “sahte belge düzenleyen veya kullanıcı” statüsü vermemektedir. Bilgilendirilmiş vergi mükellefinin bilmeden veya kazara sahte fatura kullanması engellenir. Bildirim alan mükellefler bilgilerini düzeltme imkânına sahiptir.

“DÜRÜST VERGİ MÜKELLEFLERİNİN HAK VE HUKUKLARINI KORUYORUZ”

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kayıt dışılıkla mücadelenin teknolojiye yatırım yaparak ve son sistemleri devreye alarak sürdüğünü vurgulayarak, şöyle konuştu: “Bu sistemlerin amacı vergi mükelleflerini cezalandırmak değil, tam tersine onları bilgilendirmek ve gönüllü uyuma davet etmektir. Biz her zaman dürüst vergi mükelleflerinin haklarını ve kanunlarını koruyoruz ve fiili satın alma işlemine taraf olanların endişe etmesine gerek yok”. dedi.